İmparator Taejo Wang Geon / 태조 왕건 (Goryeo)

~~Jang Bogo~~ · 07-27-2009, 03:56 PM

İmparator Taejo Wang Geon
İmparator Taejo (31 Ocak 877 - 4 Temmuz 943), Kore'de 10. ve 14. yüzyıllar arasında hüküm süren Goryeo Hanedanlığı'nın kurucusudur.
Geçmişi
877 yılında Songdo'da doğan Taejo Wang Geon, Yeseong Nehri ticaretini kontrol altında tutan bir aileden gelmekteydi. Babası Wang Yung, Çin'le yaptığı ticaretten çok büyük kazançlar sağladı. Atalarının eski Goguryeo sınırlarında yaşadığı bilinir ve böylece Wang Geon da Goguryeolu olmuştur.
İktidara Yükseliş
Taejo, kariyerine düzensiz bir Üç Krallık Dönemi'nden sonra başlamıştır. Shilla'nın daha sonraki yıllarında birçok yerel lider ve haydut, Kraliçe Jinsung'a karşı, halkın gelişmesini sağlayacak politika izlemediği ve güçlü liderlik vasfı taşımadığı için başkaldırdı. Asilerden, kuzeybatı bölgesinden Gung Ye ve güneybatı bölgesinden Gyeon Hwon daha da güçlendiler. Diğer birçok isyancı grubu bozguna uğratıp kendi grubuna katarak yerel Shilla memurlarına ve haydutlara karşı kullandı. 895 yılında Gung Ye'nin liderlik ettiği kuvvetler Songdo şehrinin bulunduğu Shilla'nın kuzeybatı bölümüne doğru hareket ettiler. Wang Yung, birçok diğer yerel boylarla birlikte Gung Ye'ye teslim oldular. Wang Geon, Taebong'un gelecekteki lider olacak Gung Ye'ye hizmet eden babasının izinden giderek Gungye'nin emri altında hizmet etmeye başladı.

Wang Geon'un askeri alanda sahip olduğu yetenekleri, Gung Ye kısa sürede fark ederek generalliğe terfi ettirdi ve hatta erkek kardeşi olarak kabul etti. 900 yılında yerel boylara ve Chungju bölgesinde sonraki Baekje'nin (Hubaekje) ordusuna karşı başarılı bir sefer yürüterek daha fazla ün kazandı. 903 yılında Gyeon Hwon, Shilla'ya karşı savaşırken, Hubaekje'nin güneybatı sahilinde ünlü donanma seferini yürüttü. Birçok askeri seferi yürütmesinin yanında Shilla'nın egemenliği altında yaşayan yoksul halka yardım etti. Halk, cömertliği ve liderliği sayesinde onun yanında yer aldı.

913 yılında Taebong'a başbakan olarak atandı. Kralı Gung Ye, onun liderliği sayesinde krallığını kurdu; ancak kendisi Buddha olmak istemesinden sonra, dinsel düşüncelerine karşı gelen halka zulmetmeye başladı. Birçok keşişi idam etti daha sonra eşi, iki oğlu ve halk ona sırt çevirmeye, ondan uzaklaşmaya başladı. Pahalıya mal olan adetleri ve zalimce yönetimi daha çok karşıtlığa sebep oldu.
Tahta Çıkış ve Goryeo'nun Kuruluşu
918'de Taebong'un dört yüksek rütbeli generallerinden Hong Yu, Ba Hyeongyeong, Shin Sung-gyeom ve Bok Jigyeom gizlice bir araya gelerek ve Gungye'nin yönetimini yıkarak veliaht Wang Kon'un yeni kral olmasına karar verdi. Wang, ilk başta bu fikre karşı çıksa da onların planını kabul etti. Aynı yıl Gung Ye yönetimden devrilmiş ve başkent Cheorwon yakınlarında öldürülmüştür. Gung Ye'ye 918'de suikast yapıldığında generaller onu geçici kral olması için seçmişlerdi. Wang krallığını ilan ettiğinde krallığın adını Goryeo olarak değiştirdi ve böylece Goryeo Hanedanlığı dönemi başladı. Sonraki yıl doğduğu yer olan başkent Songak'a geri döndü. Budizm'i ulusal din olarak ilan etti ve Balhae hakimiyetinde olan Mançurya ve Kore'nin kuzey bölümünün fethini istedi. Balhae'nin yönettiği Mançurya'nın geniş toprakları ve Sibirya'nın bir bölümü Khitan istilası sonucu 926'da yılında yıkıldı ve Balhae'nin son Veliaht Prensi Dae Gwang-hyeon'un ikna etmesiyle halkın büyük bir çoğunluğu Goryeo'ya mülteci olarak geldi. Balhae ve Goryeo, Goguryeo'nun soyundan geldiği için Taejo, mültecilerin hepsini vatandaşı olarak kabul etti ve köklü aileleri esir alarak Goguryeo'nun başkenti Pyõngyang'ı terk etti. Aynı zamanda fethetmek ve boyunduruk altına almak yerine yerel boylarla anlaşmayı ve ittifak kurmayı öngörüyordu.

Üç Krallık Dönemi Savaşları
927 yılında Hubaekje'nin lideri Gyeon Hwon, kuvvetleriyle beraber Shilla'nın başkenti Gyeongju'yu fethederek Kral Gyeongae'yi idam etti. Ordusunu Goryeo'ya karşı çevirmeden önce Kral Gyeongsun'u kukla hükümdar olarak başa getirdi. Taejo, bu haberleri duyduğu anda Gyeon'un askerleri eve dönüş yolundayken Daegu yakınlarında Gongsan'da baskın yaptı. Karşılaştığı Hubaekje kuvvetleriyle giriştiği savaş, feci bir yenilgiyle sonuçlandı. Birçok askerinin yanısıra kendisini kral yapan en iyi savaşçısı Shin Sunggyeom'u da kaybetti. Her şeye rağmen Goryeo yenilgiden sonra çabucak toparlanıp, Hubaekje akınlarına karşı başarılı bir savunma yaptı.

935'te Shilla'nın son kralı, Kral Gyeongsun krallığını kurtaracak hiçbir yolun olmadığını ve tüm topraklarıyla Taejon'a teslim olması gerektiğini hissetti. Taejo bunu memnuniyetle karşılayarak ona prens ünvanını verdi ve kızını eşlerinden birisi olarak kabul etti (Wang'ın altı tane kraliçesi ve her bir yerel liderin kızıyla evlendiği için birçok karısı vardı). Bu durum Gyeon Hwon'un tiksinmesine sebep olmuştu. Sangju bölgesi üzerinde hakkı olan Gyeon'un babası, ülkeyi terkederek Goryeo'ya teslim olmuş ve imparatorun babası olarak kabul edilmişti.

Aynı yıl içinde, Gyeon Hwon'un en büyük oğlu Shingeom, tahtın halefi olarak üvey kardeşinden gördüğü destekle babasına darbe yaptı. Gyeon Hwon bir Budist tapınağına sürülerek hapsedildi; ancak Goryeo'ya kaçarak, teslimiyetinden önce ölen babası gibi muamele gördü.

Goryeo Zaferi ve Birleşme
936 yılında Wang, Shingeom'a karşı son seferini yürüttü. Shinggeom, Taejo'ya karşı savaştı; ancak birçok dezavantaja sahip olması ve iç çatışmalardan dolayı, Taejo'ya teslim oldu. Wang, böylece Hubaekje'yi resmen işgal etmiş oldu. Gojoseon'dan beri ulusu birleştirerek 943 yılına kadar yönetti ve hastalıktan öldü.

Taejo, güçlü bir koalisyon oluşturmak için düşmanlarını bile getiriyordu. Hükümdarlara ve asilzadelere birçok ünvanın yanısıra, yenilgiye uğrattığı ülkelerin (Son Baekje, Shilla ve Balhae) topraklarını dağıtarak vermiş oluyordu. Böylece Shilla'nın ilerleyen yıllarındaki kayıptan sonra denge kurmayı ve birleşmeyi amaçlamıştır.

Mirası
936'daki Üç Krallık Dönemi'nden sonraki birleşme Kore tarihi için çok önemlidir. Goguryeo'nun yeniden canlanması ve kuzey bölümünün Balhae egemenliğine ait olmasından beri 668'de Shilla, sadece ülkenin yarısı birleşmeyi tamamlamıştı. Yine de Wang'ın 936 yılında tüm Kore halkının anlaşmasıyla sağladığı birleşme, tam ölçekli bir birleşmeydi ve Kore'nin Kuzey - Güney olarak ayrıldığı 1948 yılına kadar tek ülke olarak kaldı. Birçok modern Koreli, tarihte bölünmüş olarak yaşayan ulusu birleştiren tek kişi olan Wang'ın liderliğine bakarak günümüzdeki durumu mukayese etmektedirler.

English
Taejo of Goryeo
Taejo of Goryeo (January 31, 877-July 4, 943, r. 918-943[1]), was the founder of the Goryeo Dynasty, which ruled Korea from the 10th to the 14th century.

Background
Taejo Wang Geon (태조 왕건) was born in 877 and was a descendant of a merchant family at Songdo (present-day Kaesŏng), who controlled trade on the Yeseong River. His father, Wang Yung, gained much wealth from trade with China. His ancestors were known to have lived within ancient Goguryeo boundaries, thus making Wang Geon a man of Goguryeo by descent.
Rise to power
Taejo began his career in the turbulent Later Three Kingdoms period (후삼국 시대; 後三國時代; Husamguk Sidae). In the later years of Silla, many local leaders and bandits rebelled against the rule of Queen Jinsung, who did not have strong leadership or policy to improve the condition of the people. Among those rebels, Gung Ye (궁예; 弓裔; Kung Ye) of northwestern region and Gyeon Hwon (견훤; 甄萱; Kyŏn Hwŏn) of southwest gained more power. They defeated and absorbed much of the other rebellion group as their troops marched against local Silla officials and bandits. In 895, Gung Ye led his forces into the far northwestern part of Silla, where Songdo was located. Wang Yung, along with many other local clans, quickly surrendered to Gung Ye. Wang Geon followed his father into service under Gung Ye, the future leader of Taebong, and he began his service under Gungye's command.

Wang Geon's ability as a military commander was soon recognized by Gung Ye, who promoted him to general and even regarded him as his brother. In 900, he led a successful campaign against local clans and army of Later Baekje in Chungju area, gaining more fame and recognition from the king. In 903, he led a famous naval campaign against the southwestern coastline of Hubaekje, while Gyeon Hwon was at war against Silla. He led several more military campaigns, and also helped conquered people who lived in poverty under Silla rule. Public favored him due to his leadership and generosity.

In 913, he was appointed as prime minister of the newly renamed Taebong. Its king, Gung Ye, whose leadership helped foundation of the kingdom but began to refer himself as the Buddha, began to persecute people who expressed their opposition against his religious arguments. He executed many monks, then later even his own wife and two sons, and the public began to turn away from him. His costly rituals and harsh rule caused even more opposition.

Rise to the throne and founding of Goryeo
In 918, four top-ranked generals of Taebong—Hong Yu (홍유; 洪儒), Bae Hyeongyeong (배현경; 裵玄慶; Pae Hyŏn-gyŏng), Shin Sung-gyeom (신숭겸; 申崇謙; S(h)in Sung-gyŏm) and Bok Jigyeom (복지겸; 卜智謙; Pok Chi-gyŏm)—met secretly and agreed to overthrow Gungye's rule and crown Wang Kon as their new king. Wang first opposed the idea but later agreed to their plan. At the same year Gung Ye was overthrown and killed near his capital, Cheorwon. When Gung Ye was assassinated in 918, the generals selected him to be the new king of this short-lived state. Wang was crowned king and renamed the kingdom Goryeo, thus beginning Goryeo Dynasty. The next year he moved the capital back to his hometown, Songak.

He promoted Buddhism as national religion, and called for the reconquest of northern part of Korea and Manchuria, which was controlled by Balhae. Balhae's rule over vast region of Manchuria and parts of Siberia was overthrowned by Khitan invasion in 926, and the majority of its people came to Goryeo as refugees led by Balhae's last Crown Prince Dae Gwang-hyeon. Taejo accepted them as his citizens, since Balhae and Goryeo came from common ancestry of Goguryeo, and captured the old, then abandoned capital city of Goguryeo, P'yŏngyang. He also sought for alliance and cooperation with local clans rather than trying to conquer and bring them under his direct control.

The War of the Later Three Kingdoms
In 927, Gyeon Hwon of Hubaekje led forces into Silla's capital, Gyeongju, capturing and executing its king, King Gyeongae. Then he established King Gyeongsun as his puppet monarch before he turned his army toward Goryeo. Taejo, hearing of the news, planned to strike with 5000 cavalrymen Gyeon's troops on the way back home at Gongsan near Daegu[2]. He met Hubaekje forces and suffered disastrous defeat, losing most of his army including his generals Kim Nak and Shin Sunggyeom, the very same man who crowned Wang as a king. However, Goryeo quickly recovered from defeat and successfully defended Hubaekje attack on its front.

In 935, the last king of Silla, King Gyeongsun, felt there was no way to revive his kingdom and surrendered his entire land to Taejo. Taejo gladly accepted his surrender and gave him the title of prince, and accepted his daughter as one of his wives (Wang had six queens, and many more wives as he married daughters of every single local leader). It caused much disgust to Gyeon Hwon. Gyeon's father, who held his own claim of Sangju region, also defected and surrendered to Goryeo and was received as the father of an emperor.

In the same year, Gyeon Hwon's oldest son, Singeom (신검; 神劍; S(h)in-gŏm)), led a coup against his father, who favored his half-brother as his successor to the throne. Gyeon Hwon was sent into exile and imprisoned in a Buddhist temple, but escaped to Goryeo and was treated like his father, who died just before his surrender.

Goryeo victory and unification
In 936, Wang led his final campaign against Singeom of Later Baekje. Singeom fought against Taejo, but facing much disadvantage and inner conflict, he surrendered to Taejo. Wang finally occupied Hubaekje formally, and unified the nation for the first time since Gojoseon; he ruled until 943, and died from disease.

Taejo sought to bring even his enemies into his ruling coalition. He gave titles and land to rulers and nobles from the various countries he had defeated: Later Baekje, Silla, and also Balhae, which disintegrated around the same time. Thus he sought to secure stability and unity for his kingdom which had been lacking in the later years of Silla.

Legacy
The unification of the Later Three Kingdoms in 936 was very important in Korean history; the unification of 668 by Silla was completed in only half of the nation, since the northern part was ruled by Balhae, the revival of Goguryeo. However, Wang's unification in 936 was a full-scale unification, with the agreement of all Korean people—and the nation remained as single, unified country until 1948, when Korea was divided into North and South. Many modern Koreans look on his legacy—the only one who unified the divided nation in its whole history—to find hope in his leadership and comparisons with the current situation

**JeA«** · 08-05-2009, 08:44 PM

Çok teşekkür ederiz..